Polacy ratujący ludność żydowską podczas okupacji niemieckiej na Lubelszczyźnie – powiaty: biłgorajski, hrubieszowski, tomaszowski i zamojski.

Zestawienie bibliograficzne w wyborze.

Wyboru dokonała : Alina Kierepka

Wydział Informacji  i Informatyzacji

 

LITERATURA DOSTĘPNA W BIBLIOTECE PEDAGOGICZNEJ W ZAMOŚCIU

 

Wydawnictwa zwarte:

  • Cena : w poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie / Anna Bikont. - Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2022, s. 152-163, 302.
  • Czarne sezony / Michał Głowiński. - Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2018, s. 122-169.
  • Dzieci Ireny Sendlerowej / Anna Mieszkowska. - Warszawa : Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, 2011, s. 222-225, 294-308.
  • Dzieci żydowskie w czasach Zagłady : wczesne świadectwa 1944-1948 : relacje dziecięce ze zbiorów Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej / oprac. Olga Orzeł ; [przekł. Eleonora Bergman, Piotr Kendziorek, Karolina Szymaniak]. - Warszawa : Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, 2014, s. 116-117, 279-283.
  • Dzieci żydowskie w klasztorach : udział żeńskich zgromadzeń zakonnych w akcji ratowania dzieci żydowskich w Polsce w latach 1939-1945 / Ewa Kurek. - Wyd. 1. w tej ed. - Zakrzewo : Wydawnictwo Replika, cop. 2012.
  • Jak uratowałem dwunastu Żydów / Stanisław Sobczak. W: Księgi pamięci gmin żydowskich : tam był kiedyś mój dom... / wybór, oprac. i przedm. Monika Adamczyk-Garbowska, Adam Kopciowski, Andrzej Trzciński. - Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2009, s. 439-441.
  • Konspiracyjna Rada Pomocy Żydom w Warszawie 1942-1945 / Teresa Prekerowa. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1982. - S. 79, 165-166, 226-234.
  • Kryptonim "Żegota" : z dziejów pomocy Żydom w Polsce 1939-1945 / Marek Arczyński, Wiesław Balcerak. Wydanie 2 poprawione i rozszerzone. - Warszawa : "Czytelnik", 1983, s. 76, 92-94, 132-134.
  • Księga Sprawiedliwych / Michał Grynberg. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 53-54, 162-163 (Zamojszczyzna), 359-360 (Hrubieszów), 425-426 (Turkowice), 499-500 (Frampol).
  • Ostatni ordynat : z Janem Zamoyskim spotkania i rozmowy / Robert Jarocki. Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1991, s. 298-301, 325-330.
  • Pomoc udzielana Żydom i ich ratowanie w byłym województwie lubelskim w latach 1939–1944 – stan badań (zarys problematyki) / Janusz Kłapeć. W: Stan badań nad pomocą Żydom na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką – przegląd piśmiennictwa, red. Tomasz Domański, Alicja Gontarek ; Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. - Warszawa–Kielce : Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie, 2022, s. 319-365. [online][dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/163613,Stan-badan-nad-pomoca-Zydom-na-ziemiach-polskich-pod-okupacja-niemiecka-przeglad.html
  • Powiat biłgorajski / Alina Skibińska [W:] Dalej jest noc : losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski. T. 1 / pod redakcją Barbary Engelking i Jana Grabowskiego. - Warszawa : Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2018, s. 191-380. (właśc.: 1942-1944 – strategie przeżycia s. 304-358)
  • Polemika: Korekta obrazu? : refleksje źródłoznawcze wokół książki "Dalej jest noc : losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski, t. 1-2", red. Barbara Engelking, Jan Grabowski, Warszawa 2018 / Tomasz Domański. - Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2019, s. 22-23, 48.
  • Polemika z: Nieudana "Korekta obrazu" : Odpowiedzi redaktorów tomów oraz autorów poszczególnych rozdziałów na broszurę autorstwa dr. Tomasza Domańskiego pt. "Korekta obrazu? Refleksje źródłoznawcze wokół książki „Dalej jest noc". Tekst dostępny na stronie internetowej http://holocaustresearch.pl/index.php?show=555.
  • Korekty ciąg dalszy : odpowiedź redaktorom i współautorom książki "Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski", red. B. Engelking, J. Grabowski, Warszawa 2018 na ich polemikę z moją recenzją "Korekta obrazu? Refleksje źródłoznawcze wokół książki Dalej jest noc : losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski, t. 1-2, red. Barbara Engelking, Jan Grabowski, Warszawa 2018", Warszawa 2019 / Tomasz Domański ; Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu. - Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej, 2020, s. 62-65.
  • Prawdziwa historia Ireny Sendlerowej / Anna Mieszkowska. - Warszawa : Wydawnictwo Marginesy, 2014, s. 115-119, 170.
  • Relacje o pomocy udzielanej Żydom przez Polaków w latach 1939-1945. T. 3, Dystrykt lubelski Generalnego Gubernatorstwa (wybór i opracowanie Sebastian Piątkowski). - Lublin ; Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej, 2020.
  • Tylko w jednym życiu : wspomnienia / Jan Dobraczyński. - Warszawa : Instytut Wydawniczy "Pax", 1977, s. 235-254.
  • Zagłada Żydów w Zamościu / Adam Kopciowski. - Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2005. Stosunki polsko-żydowskie, s. 181-199.
  • Życie w słoiku : ocalenie Ireny Sendler : jak nastolatki z Kansas odkryły i uratowały od zapomnienia polską bohaterkę Holokaustu / Jack Mayer. - Warszawa : Andrzej Findeisen / AMF Plus Group, cop. 2013, s. 340.
  • Żydzi, Polacy, czy po prostu ludzie... / Ewa Kurek. - Lublin : Przedsiębiorstwo Wielobranżowe "Takt", 1992, s. 132-136.

Artykuły z czasopism:

  • Biedni Polacy patrzą i ratują / z Grzegorzem Berendtem, Markiem Wierzbickim i Janem Żarynem rozmawia Barbara Polak. W: Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej 2009, nr 3. s. 2-22.
  • Bohaterska rodzina : pomnik Wisławy i Pawła Trzcińskich stanął w Biłgoraju / M.P. W: Tygodnik Zamojski. 2020, nr 24, s. 23.
    • Biłgoraj (woj. lubelskie)
  • Była taka siostra / Leszek Wójtowicz. W: Kronika Tygodnia. 2023, nr 22, s. 19.
    • Turkowice (woj. lubelskie, pow. hrubieszowski, gm. Werbkowice)
  • Jak siostry ratowały żydowskie dzieci / Leszek Wójtowicz. W: Kronika Tygodnia. 2021, nr 38, s.19.
    • Turkowice (woj. lubelskie, pow. hrubieszowski, gm. Werbkowice)
  • Krewni odnalezieni / Małgorzata Mazur. W: Tygodnik Zamojski. 2017, nr 3, s. 20.
    • Tomaszów Lubelski (woj. lubelskie)
  • Kryjówka u dziedzica : w czasie okupacji w pałacu w Łabuniach schronienie znalazło wiele osób, w tym późniejszy prokurator i profesor / Agnieszka Szykuła-Żygawska. W: Tygodnik Zamojski. 2017, nr 9, s. 20.
    • Łabuńki Pierwsze (woj. lubelskie, pow. zamojski, gm. Łabunie)
  • Mietek pamięta / Eliza Leszczyńska-Pieniak. W: Zamojski Kwartalnik Kulturalny 2010, nr 3, s. 42-44.
    • Zamość (woj. lubelskie ; okolice)
  • Zapach dzieciństwa : o swoich przyjazdach do Polski opowiada Moshe Frank, który urodził się w Zamościu / Eliza Leszczyńska-Pieniak. W: Zamojski Kwartalnik Kulturalny 2010, nr 3, s. 40-41.
    • Dębowiec-Kolonia (woj. lubelskie ; pow. zamojski, gm. Skierbieszów)
  • Między faktami a mitami – dyskurs o Sprawiedliwych wśród Narodów Świata / Agnieszka Haska. W: Wiadomości Historyczne. 2021, nr 4, s. 22-25.
  • Ocalona / Małgorzata Mazur. W: Tygodnik Zamojski. 2022, nr 27, s. 25.
    • Tomaszów Lubelski (woj. lubelskie)
  • Pamięć o kryjówkach żydowskich / Marta Cobel-Tokarska. W: Kultura i Społeczeństwo, 2010, nr 4 , s. 41-57.
  • Pamięci siostry Longiny / lew. W: Kronika Tygodnia. 2022, nr 43 , s. 14.
    • Turkowice (woj. lubelskie, pow. hrubieszowski, gm. Werbkowice)
  • "Polscy sprawiedliwi - przywracanie pamięci" : program Muzeum Historii Żydów Polskich / Łucja Koch. W: Mówią Wieki 2010, nr 12, s. 23-27.
  • Rada Pomocy Żydom Żegota / Marcin Urynowicz. W: Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej 2017, nr 12, s. 70-81.
  • Ratowali Żydów : mieszkańcy Piask i Turobina wyróżnieni medalem i obywatelstwem / M.P. W: Tygodnik Zamojski. 2018, nr 52, s. 22.
    • Piaski (woj. lubelskie, pow. świdnicki, gm. Piaski)
      Turobin (woj. lubelskie, pow. biłgorajski, gm. Turobin)
  • Ratującym i ocalałym / Agnieszka Szykuła-Żygawska. W: Zamojski Kwartalnik Kulturalny 2019, nr 4, s. 84.
    • Zamojszczyzna
  • Rozmowy z Miriam / Izabela Suleja. W: Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej 2019, nr 3. s. 104-118
    • Zamość (woj. lubelskie)
  • Siostrzyczki jak matki / Bogdan Nowak. W: Kronika Tygodnia. 2016, nr 13, s. 16.
    • Zamość (woj. lubelskie)
  • Sprawiedliwe Wśród Narodów Świata / Czesław Galek. W: Zamojski Kwartalnik Kulturalny 2008, nr 1, s. 47-51.
      • Łabunie (woj. lubelskie, pow. zamojski, gm. Łabunie)
        Radecznica (woj. lubelskie, pow. zamojski, gm. Radecznica)
        Zamość (woj. lubelskie)
  • Sprawiedliwi / MaMaz. W: Tygodnik Zamojski. 2016, nr 47, s. 20.
    Kąty Drugie (woj. lubelskie, pow. zamojski, gm. Szczebrzeszyn)
    • Zamość (woj. lubelskie ; okolice)
  • Sprawiedliwa : miłuj bliźniego, jak siebie samego - tak tłumaczyła Elżbieta dzieciom, dlaczego ryzykuje ich życiem, ratując ostatnią tomaszowską Żydówkę / Małgorzata Mazur. W: Tygodnik Zamojski. 2017, nr 1, s. 20.
    • Tomaszów Lubelski (woj. lubelskie)
  • Sprawiedliwi wzorem człowieczeństwa / z dr. Mateuszem Szpytmą, zastępcą Prezesa IPN, pomysłodawcą i pierwszym szefem Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów, a także honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, rozmawia Maciej Foks. W: Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej 2017, nr 12. s. 106-112.
  • Tema : historia ocalenia żydowskiej dziewczyny / opracowała Regina Smoter-Grzeszkiewicz. W: Zamojski Kwartalnik Kulturalny 2019, nr 2, s. 19-22.
    • Zamojszczyzna
  • Turkowice – śmierć i ocalenie / Cezary Gawryś. W: Więź. 1987, nr 4.
  • Turkowice – śmierć i ocalenie / Marian Gołębiewski. W: Więź. 1996, nr 4, s. 231-232
    • Łykoszyn (woj. lubelskie, pow. tomaszowski, gm. Telatyn)
    • Tomaszów Lubelski (woj. lubelskie)
    • Turkowice (woj. lubelskie, pow. hrubieszowski, gm. Werbkowice)
  • Zawołani po imieniu : upamiętnili ofiary niemieckiej zbrodni / mp. W: Tygodnik Zamojski. 2022, nr 41, s. 22.
    • Majdan Nowy (woj. lubelskie, pow. biłgorajski, gm. Księżpol)
  • Trwanie śladu : upamiętanianie Polaków, którzy zginęli, ratując żydowskich sąsiadów, to jedna z naszych historycznych zaległości / Mateusz Fałkowski. W: Tygodnik Powszechny. 2021, nr 23, s. 56-59
  • Zawołani po imieniu : zginęli za pomoc Żydom : zostali upamiętnieni / M.P. W: Tygodnik Zamojski. 2020, nr 41, s. 26.
    • Stary Lipowiec (woj. lubelskie, pow. biłgorajski, gm. Księżpol)

Dokumenty multimedialne:

Zamojszczyzna

Powiat biłgorajski

  • Aż po grób [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz. - TVP 3 Lublin, 2023, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/68296292/4-marca-2023
    • Frampol (woj. lubelskie, pow. biłgorajski, gm. Frampol)
  • Majdan Nowy. Pomogli, zginęli [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; scenariusz i reżyseria Małgorzata Orłowska. - TVP 3 Lublin, 2022, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/58351139/5-stycznia-2022
    • Majdan Nowy (woj. lubelskie, pow. biłgorajski, gm. Księżpol)
  • Niech będzie dwunastu [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; scenariusz i realizacja Małgorzata Orłowska. - TVP 3 Lublin, 2022, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/59795906/23-kwietnia-2022
    • Frampol (woj. lubelskie, pow. biłgorajski, gm. Frampol)
  • Rodzina Mikulskich. Sprawiedliwi z Biłgoraja [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; scenariusz i realizacja Anna Kurzępa. - TVP 3 Lublin, 2021, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/51828079/16-stycznia-2021
    • Biłgoraj (woj. lubelskie)
  • Sprawiedliwi z Woli Obszańskiej [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; realizacja Małgorzata Orłowska. - TVP 3 Lublin, 2019, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/45968171/28-grudnia-2019
    • Wola Obszańska (woj. lubelskie, pow. biłgorajski, gm. Obsza)
  • Trzcińscy – bohaterowie z Biłgoraja [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; scenariusz i realizacja Anna Kurzępa. - TVP 3 Lublin, 2020, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/50487317/24-pazdziernika-2020
    • Biłgoraj (woj. lubelskie)
  • Zawołani po imieniu ze Starego Lipowca i Aleksandrowa [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; scenariusz i realizacja Ewa Bulisz. - TVP 3 Lublin, 2020, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/50378649/17-pazdziernika-2020
    • Aleksandrów (woj. lubelskie, pow. biłgorajski, gm. Aleksandrów)
    • Stary Lipowiec (woj. lubelskie, pow. biłgorajski, gm. Księżpol)

Powiat hrubieszowski

  • Rodzina Hapońskich [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; realizacja Bogna Bender-Motyka. -TVP 3 Lublin, 2018, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/37352445/24-maja-2018
    • Hrubieszów (woj. lubelskie)
  • Sprawiedliwe z Turkowic [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; scenariusz i reżyseria Małgorzata Orłowska. -TVP 3 Lublin, 2022, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/59143866/19-marca-2022
    • Turkowice (woj. lubelskie, pow. hrubieszowski, gm. Werbkowice

Powiat tomaszowski

  • Cecylia i Maciej Brogowscy [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; realizacja Magdalena Kołodziejczyk. - TVP 3 Lublin, 2021, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/55470659/21-sierpnia-2021
    • Bełżec (woj. lubelskie, pow. tomaszowski, gm. Bełżec
  • Julia Pępiak. Sprawiedliwa z Bełżca [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; realizacja Magdalena Kołodziejczyk. - TVP 3 Lublin, 2021, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/55584600/28-sierpnia-2021
    • Bełżec (woj. lubelskie, pow. tomaszowski, gm. Bełżec)
  • Sprawiedliwa z Kolonii Majdanek [Film] / scenariusz i realizacja Anna Kurzępa współpraca Magda Kołodziejczyk ; redakcja Ryszard Montusiewicz. - TVP 3 Lublin, 2021, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/56792466/6-listopada-2021
    • Tomaszów Lubelski (woj. lubelskie ; okolice)
  • Uratowana w Niemirówku [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; realizacja Anna Kurzępa. - TVP 3 Lublin, 2020, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/46057032/4-stycznia-2020
    • Niemirówek (woj. lubelskie, pow. tomaszowski, gm. Tarnawatka)

Powiat zamojski

  • Janina i Aleksander [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; scenariusz i realizacja Małgorzata Orłowska. - TVP 3 Lublin, 2023, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/69829406/13-maja-2023
    • Krasne (woj. lubelskie, pow. zamojski, gm. Stary Zamość)
  • Kazimierz Bogucki [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; scenariusz i realizacja Magdalena Kołodziejczyk. - TVP 3 Lublin, 2023, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/68740461/25-marca-2023
    • Zamość (woj. lubelskie)
  • Kłaniaj się najniżej tym najbiedniejszym [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; realizacja Małgorzata Orłowska. - TVP 3 Lublin, 2022, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/60447985/28-maja-2022
    • Pniówek (woj. lubelskie, pow. zamojski, gm. Zamość)
  • Na strychu u Skrzyńskich [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; scenariusz i realizacja Ewa Bulisz. - TVP 3 Lublin, 2020, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/47619528/12-kwietnia-2020
    • Dębowiec-Kolonia (woj. lubelskie ; pow. zamojski, gm. Skierbieszów)
    • Zamość (woj. lubelskie)
  • Siostry z Łabuń [Film] / redakcja Ryszard Montusiewicz ; realizacja Magdalena Kołodziejczyk. - TVP 3 Lublin, 2019, [dostęp 30 sierpnia 2023]. Dostępny w Internecie: https://lublin.tvp.pl/44599389/28-wrzesnia-2019
    • Łabunie (woj. lubelskie, pow. zamojski, gm. Łabunie)

Bazy danych: