„Dla mnie to proza noblowska” – powiedział o twórczości prozatorskiej Jarosława Iwaszkiewicza popularny pisarz współczesny Zygmunt Miłoszewski. Laureat Nagrody Wielkiego Kalibru nie jest odosobniony w tym sądzie. Wielu czytelników i badaczy literatury uważa, że właśnie w prozie, a zwłaszcza w krótkich formach, Iwaszkiewicz osiągnął prawdziwe mistrzostwo. W jego początkowych utworach dominuje umowność, refleksja estetyczna i baśniowość, które zbliżają tę twórczość do prozy poetyckiej. Później Iwaszkiewicz przesunął się w stronę realizmu. W swoich opowiadaniach, w których sensualizm miesza się z metafizyką, a erotyka z przemijaniem, poruszał tematy obyczajowo-psychologiczne oraz skupiał się na życiu wewnętrznym człowieka, jego dylematach i troskach. Utwory Iwaszkiewicza były chętnie ekranizowane, m.in. „Brzezina”, „Tatarak”, „Panny z Wilka” (reż. Andrzej Wajda), „Matka Joanna od Aniołów” (reż. Jerzy Kawalerowicz), „Sława i chwała” (reż. Kazimierz Kutz), „Kochankowie z Marony” (reż. Jerzy Zarzycki). Ekranizacja „Panien z Wilka” była nominowana do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego w 1980 roku.
Twórczość Iwaszkiewicza była bogata i różnorodna, nie ograniczała się jedynie do prozy. Wspólnie z Julianem Tuwimem, Julianem Lechoniem, Antonim Słonimskim i Kazimierzem Wierzyńskim współtworzył grupę poetycką „Skamander”, prężnie działającą w dwudziestoleciu międzywojennym. Warto jednak zaznaczyć, że w tym gronie był poetą wyraźnie odmiennym, zauważyć u niego można większy stopień wewnętrznego skomplikowania poezji i inne zainteresowania kulturowe i literacko-filozoficzne.
Pisał również utwory sceniczne, w których odnosił się do biografii znanych twórców: Chopina („Lato w Nohant”), Puszkina („Maskarada”) czy Balzaca („Wesele pana Balzaca”). Z kolei „Kochankowie z Werony” są polemicznym w stosunku do Szekspira ujęciem tragedii Romea i Julii. W swoich dramatach interesowały go konflikty moralne, ograniczenie swobody artystycznej oraz niedopasowanie problemów sztuki do potrzeb życia.
Życie prywatne i zawodowe Iwaszkiewicza było równie różnorodne jak jego twórczość. W 1922 roku ożenił się z córką bogatego przemysłowca, Anną Lilpop. W prezencie ślubnym od teścia otrzymał drewnianą willę w Podkowie Leśnej oraz w 1928 r. nowy dworek zwany Stawiskiem. Obecnie znajduje się tam Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów. Przed II wojną światową Iwaszkiewicz był pracownikiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Po wojnie z kolei był posłem na sejm PRL, prezesem Związku Literatów Polskich oraz redaktorem w czasopismach „Twórczość”, „Życie Literackie” i „Nowiny Literackie”. 20 lutego 2023 roku przypada 130. rocznica urodzin Jarosława Iwaszkiewicza. Co ciekawe, w bieżącym roku przypada również 130-lecie urodzin dwóch innych skamandrytów – Juliana Tuwima i Kazimierza Wierzyńskiego.
